İkin­ci ola­rak söz ko­nu­su üç aye­tin akı­şı, ayet­le­rin bi­rin­ci ya­rı­sı­nın, ikin­ci ya­rı­sı için bir ön ha­zır­lık ko­nu­mun­da ol­du­ğu­nu gös­ter­mek­te­dir.

Kul­la­rım Be­ni sa­na so­ra­cak olur­sa, mu­hak­kak ki ben pek ya­kı­nım. Ba­na dua et­ti­ği za­man dua ede­nin du­a­sı­na ce­vap ve­ri­rim.

Oruç ge­ce­sin­de ka­dın­la­rı­nı­za yak­laş­mak, si­ze helâl kı­lın­dı. "İh­lal" kav­ra­mı, izin ver­me an­la­mı­na ge­lir. Ke­li­me­nin as­lı "el-hill"dir. Ve ak­din, dü­ğüm­le­me­nin kar­şı­tı­dır.

Mal­la­rı­nı­zı ara­nız­da hak­sız­lık­la ye­me­yin. Ayet­te kul­la­nı­lan "ye­mek"ten mak­sat, al­ma, el­ ko­yma ve­ya ge­nel ola­rak ta­sar­ruf­ta bu­lun­ma­dır. Bu, mecazî bir kul­la­nım­dır.

Sa­na hi­lal­le­ri so­rar­lar. De ki: "O, in­san­lar ve hac için be­lir­len­miş va­kit­ler­dir."Aye­tin ori­ji­na­lin­de ge­çen "ehil­le (=hi­lal­ler)" kelimesi, "hi­lal" kelimesinin ço­ğu­lu­dur.

Ayet­le­rin akı­şın­dan, bu ayet­ler gru­bu­nun bir ke­re­de in­di­ği­ni an­lı­yo­ruz ve amaç, bir he­de­fi açık­la­mak­tır. Vur­gu­la­nan bu he­def de, ilk kez Mek­ke müş­rik­le­riy­le sa­vaş­ma­nın ya­sa­laş­tı­rıl­ma­sı­dır.

Bu ayet­ler, Re­su­lul­lah efen­di­mi­zin (s.a.a) son hac­cı olan ve­da hac­cı es­na­sın­da in­miş­tir. Te­met­tü hac­cı­nın ya­sa­laş­tı­rıl­ma­sı da bu hac­da ger­çek­leş­miş­tir.

Bu ayetler gurubu, insanların niteliklerinin sonuçlarını esas alan bir diğer ayrımı içermektedir. Nitekim önceki ayetlerde de, bir tür ayrıma tâbi tutulmuşlardı: "İnsanlardan öylesi vardır ki, 'Rabbimiz, bize dünyada ver.' der." diye başlayan ifadede, vurgulanan ayrım dünya ve ahiret isteği esaslıydı.

Ey iman edenler" diye başlayan bu ayetler gurubundan "Dikkat edin, şüphesiz Allah'ın yardımı pek yakındır." ifadesiyle son bulan kısma kadarki yedi ayetin tümünde, insan topluluklarında dinsel birliği, bütünlüğü korumanın yolu, yöntemi açıklanıyor.

Bu ifadelerle başlayan ayet-i kerime "Size, apaçık belgeler geldikten sonra yine ayağınız kayarsa, bilin ki, Allah, gerçekten üstün ve güçlüdür.

Ayet-i kerime, insanlık hayatında dinin temelinin atılış sebebini, insanoğlunun dinle yükümlü kılınış nedenini ve insanların dinle ilgili olarak görüş ayrılığına düşmelerinin gerekçesini açıklıyor.

Ön­ce­ki bir açık­la­ma­mız­da, bu ayet-i ke­ri­me­nin "Ey iman eden­ler, he­pi­niz top­lu­ca (Al­lah'a) tes­lim o­lun…" di­ye baş­la­yan ayet­ler gru­bu­nun için­de ye­r al­dı­ğı­nı, bu ayet­le­rin akı­şı­nın ay­nı tarz­da ve bir­bi­ri­ne bağ­lı ola­rak de­vam et­ti­ği­ni vur­gu­la­mış­tık.

Sa­na ne­yi in­fak ede­cek­le­ri­ni so­rar­lar. De ki: Ha­yır­dan in­fak ede­ce­ği­niz şey, an­ne-ba­ba, ya­kın­lar, ye­tim­ler, yok­sul­lar ve yol­da kal­mış­lar için­dir.

An­cak bir baş­ka şer'i ka­nı­tın is­tis­na kıl­dı­ğı kim­se­ler bu ge­nel hük­mün dı­şın­da­dır. Şu ayet-i ke­ri­me­de ol­du­ğu gi­bi: "Kör ola­na güç­lük yok­tur, to­pal ola­na güç­lük yok­tur,

Söz­lük­ten al­gı­la­dı­ğı­mız kada­rıy­la "hamr" sar­hoş­luk yap­ma­sı için imal edi­len her tür­lü iç­ki­ye de­nir. Ke­li­me­nin an­lam esa­sı, ört­me­dir. Ak­lı ört­tü­ğü, gü­ze­li çir­kin­den, hay­rı şer­den ayır­det­me­si­ne en­gel ol­du­ğu için bu şe­kil­de ad­lan­dı­rıl­mış­tır.